Motywacja to – według definicji encyklopedycznej – gotowość do podjęcia danego działania. Praktyka pokazuje jednak, że motywacja jest zjawiskiem niejednorodnym i złożonym. Można je jednak określać i definiować przy pomocy modeli, diagramów i wykresów. Jednym z najpowszechniejszych narzędzi jest piramida potrzeb Maslowa, którą z powodzeniem można zastosować w procesie motywowania pracowników. Jakie obszary można wyróżnić w ramach procesu motywacji w przedsiębiorstwie? Przeczytaj poniższy artykuł, a wzbogacisz się o nową wiedzę.
Co to jest piramida potrzeb Maslowa?
Piramida potrzeb Maslowa, znana powszechnie jako „hierarchia potrzeb”, to ilustrowana sekwencja potrzeb odczuwana przez każdego człowieka. U jej podstawy, czyli dolnej części piramidy znajdują się czynności absolutnie podstawowe, wynikające z funkcji życiowych. Dopiero po zaspokojeniu potrzeb niższego rzędu możemy przejść do zaspokajania potrzeb wyższego rzędu. Przykładowo, w klasycznej hierarchii potrzeb Maslowa ważniejsze będzie zaspokojenie potrzeb fizjologicznych (sen, pożywienie, tlen) aniżeli zaspokojenie potrzeb samorealizacji (posiadanie hobby, realizacja marzeń). Sekwencja potrzeb wygląda następująco:
- fizjologiczne (najbardziej podstawowe, u podstaw piramidy);
- bezpieczeństwa;
- społeczne;
- uznania;
- samorealizacji (najdalej w hierarchii, stanowią czubek piramidy).
Na podstawie piramidy potrzeb Maslowa możemy rozpoznać proces motywacji by dowiedzieć się, czego aktualnie potrzebuje nasz pracownik. Następnie z taką wiedzą możemy zaplanować dalsze czynności. W szczególności sposób motywowania pracownika lub określania jego ścieżki kariery.
| Szkolenie Motywowanie pracowników |  |
Teorie procesu motywacji
Nim jednak omówimy proces motywacji na podstawie piramidy potrzeb, warto mieć świadomość istnienia rozmaitych punktów widzenia. Na przestrzeni lat kolejni badacze proponowali swoje teorie procesu motywacji, przy czym każda z nich jest mniej lub bardziej powiązana z piramidą Maslowa. Do innych, równie popularnych teorii procesu motywacji zaliczymy następujące teorie:
- ERG (Existence, Relatedness, Growth) – piramida potrzeb zakładająca istnienie trzech sektorów: potrzeby egzystencjalne (E), potrzeby stosunków społecznych (R) i potrzeby samodoskonalenia (G);
- Herzberga – założenie istnienia dwóch czynników: takich, które mogą wywoływać słabsze lub silniejsze niezadowolenie (np. polityka firmy, nadzór) oraz słabsze lub silniejsze zadowolenie (np. osiągnięcia, awans);
- McGregora (zwana również teorią XY) – podział pracowników na dwie grupy. Gdzie X jest niechętna do współpracy i oczekuje zaspokojenia potrzeb niższego rzędu. Druga to Y, gdzie jest chęć współpracy i oczekiwanie zaspokojenia potrzeb wyższego rzędu;
- McClellanda – podział potrzeb na trzy kategorie, które wzajemnie na siebie oddziałują, tworząc „miks motywacyjny”. 1 – Potrzeba władzy (chęć zajmowania stanowisk kierowniczych), 2 – potrzeba afiliacji (chęć uzyskiwania aprobaty) oraz 3 – potrzeba osiągnięć (chęć odnoszenia sukcesu);
Proces motywacji a piramida potrzeb Maslowa
Piramida Maslowa z powodzeniem jest wykorzystywana przez najlepszych menedżerów do rozpoznawania i sukcesywnego ukierunkowania motywacji pracowników. W ten sposób otrzymujemy różne szczeble, które możemy podzielić na następujące potrzeby:
- fizjologiczne – praca zarobkowa rozpatrywana jako źródło dochodu i pozyskiwania środków, które pozwolą pracownikowi na godne funkcjonowanie;
- bezpieczeństwa – praca powinna dawać poczucie stabilności, a więc gwarantować stałość zatrudnienia czy wprowadzać przyjazną atmosferę;
- społeczne – praca pozwala na zawiązanie więzi społecznych oraz zdobycie kontaktów, być może też odnaleźć swoich przyjaciół czy miłość;
- uznania – praca powinna nieść ze sobą poczucie docenienia, a więc przydatne będą tu pochwały, ciepłe słowa i podziękowania od kierownictwa;
- samorealizacji – praca powinna umożliwiać awans w hierarchii, rozwój własnych zainteresowań oraz dawać uczucie spełnienia zawodowego
Motywacja to element krytyczny w obszarze zarządzania zasobami ludzkimi. Nic więc dziwnego, że wielu badaczy przygotowało własne teorie procesu motywacji. Najbardziej znaną jest piramida potrzeb Maslowa, która dzieli funkcjonowanie pracownika na kilka zróżnicowanych potrzeb. Mając pewność, że zaspokajamy potrzeby niższego rzędu, możemy przejść do zaspokajania potrzeb wyższego rzędu. Dzięki temu jesteśmy w stanie utrzymać wysoką motywację u naszych pracowników.
A jak wykorzystać całą wiedzę o pracowniku? Oczywiście można ją użyć w procesie edukacji, rozwoju lub zarządzania. Zapraszamy na szkolenie z motywowania pracowników.
W sprawie szkoleń zapraszamy do kontaktu z naszym Doradcą tel. kom. + 48 503 129 393
Kreator
